8/2/2023

3 vormen van prototyping: pretotype, prototype en MVP

Mathijs Terranea

Experiment Designer

Wanneer je een uitgewerkt concept hebt van een product of dienst, wil je weten of je doelgroep het zal gaan gebruiken. Met prototyping kun je daar achter komen. Door een prototype te maken, bouw je als het ware een vroege, versimpelde versie van je product dat gebruikt kan worden om potentiële gebruikers met jouw idee te laten interacteren.

Het resultaat is een concreet beeld van het gedrag en de mening van je doelgroep. Dat is ónmisbare informatie tijdens de ontwikkeling van een propositie. Je wilt namelijk voorkomen dat je een idee tot in detail uitwerkt en er vervolgens achter komen dat het geen waarde levert aan je doelgroep.

3 vormen van prototyping

Bij MakerLab maken we onderscheid tussen 3 vormen van prototyping: pretotype, prototype en Minimum Viable Product. Alle drie zijn fundamenteel voor het uitvoeren van experiment design en voor het valideren van jouw idee. Deze drie vormen lijken misschien hetzelfde, maar dat zijn ze niet. In deze blog licht ik de drie varianten toe.

1. Pretotype


De eerste vorm van prototyping is: pretotype. Deze term is bedacht door Alberto Savoia, voormalig Engineering Director bij Google. Volgens hem is het belangrijkste voordeel van het bouwen en gebruiken van een pretotype dat je met een ‘quick & cheap’ versie van jouw idee het leerproces kan versnellen. Dit type valideert snel, objectief en nauwkeurig of jouw product gebruikt zal worden, voordat je het daadwerkelijk gaat bouwen. Voor deze methode zijn relatief weinig tijd en middelen nodig om voldoende bewijs te leveren.

Wanneer er nog veel onzekerheid heerst rondom het concept, worden pretotypes ingezet om aannames rondom een idee te valideren. Niet zo gek dus, dat deze vorm vaak binnen experiment design wordt gebruikt.

Stel, je hebt een idee voor een website, waarmee gebruikers gemakkelijk hun eigen telefoonhoesjes kunnen ontwerpen en bestellen. Een voorbeeld van een pretotype zou een simpele landingspagina kunnen zijn, waarop je bijhoudt hoeveel bezoekers er naartoe komen. Met dit pretotype krijg je relatief eenvoudig antwoord op de vraag of je doelgroep überhaupt geïnteresseerd is in jouw service.


“The goal of pretotyping is to help you make sure that you are building ‘The Right It’ before you build It right.” - Alberto Savoia


2. Prototype

Een prototype is ook een ruwe versie van een product of service, maar deze vorm bevat al meer details en werkende onderdelen dan het pretotype. Deze vorm van prototyping wordt gebouwd wanneer je klaar bent om te testen hoe de doelgroep jouw product of service gebruikt en ervaart. Vaak gaan de aannames die er op dat moment zijn meer over bepaalde features en details.

In het voorbeeld van de telefoonhoesjes website, kunnen we als prototype een eerste versie van de ontwerpfunctionaliteit bouwen. Dit test je met de doelgroep om de nodige feedback te verzamelen. Met dit prototype kom je erachter of deze functie aansluit op de behoeftes van je doelgroep en of het werkt zoals verwacht.

3. Minimum Viable Product

De laatste vorm van prototyping, het Minimum Viable Product (MVP), bevat de meeste details. In vergelijking met het preto- en prototype, heeft een MVP genoeg functionaliteiten en processen om daadwerkelijk waarde te kunnen leveren aan de eerste betalende klanten.

Een MVP van de zelfontworpen telefoonhoesjes website beschikt al over een bestelproces en levert de hoesjes aan de eerste betalende klanten.


Wanneer zet je welke vorm in?

De fase waarin een idee zich bevindt bepaalt dus welke vorm van prototyping je gaat inzetten (bouwen en testen). Hoe meer bewijs je hebt verzameld dat een idee desirable, feasible en viable is, hoe gedetailleerder je te werk kan gaan met het bouwen van (onderdelen van) het idee en het testen daarvan.

Het maken van het onderscheid in prototyping helpt om scherp te blijven op wat er daadwerkelijk gebouwd moet worden en dus ook in de communicatie naar je team en/of klant. Het kan namelijk erg verleidelijk zijn voor 'de bouwer’ om zich te verliezen in het toevoegen van onnodige details die aan het doel van het experiment voorbij gaan. Door duidelijk te zijn in wat er gevalideerd moet worden, voorkom je dat er een uitgebreid prototype of MVP gebouwd wordt terwijl een simpel pretotype al voldoende is.

Ontwikkeling van jouw concept

Bij MakerLab maken we logischerwijs veel gebruik van pretotypes om aannames te valideren. Met relatief weinig tijd, geld en middelen kunnen we daarmee zoveel mogelijk leren, om daarna de volgende stap in het ontwikkelproces te zetten. Zo helpen wij je verder met jouw ideeën, zonder dat je grote investeringen hoeft te doen. Wanneer de ontwikkeling van een idee ver genoeg is, bouwen we uiteraard ook prototypes en MVP’s, maar daar gaan ongetwijfeld meerdere experimenten met pretotypes aan vooraf.



Wil je meer weten over hoe wij je kunnen helpen met de doorontwikkeling van jouw goede ideeën? Neem vrijblijvend contact met ons op.